تصرف عدوانی چیست؟
تصرف عدوانی به زبان ساده یعنی کسی که بدون اجازه و از روی دشمنی ، از مال دیگری استفاده و بهره برداری می کند که قانون این عمل را با تحقق شرایطی جرم انگاری نموده است.
و دارای دو جنبه است
1-حقوقی
2-کیفری
که به بیان هر دو جنبه و آثار هر یک می پردازیم.
تصرف عدوانی کیفری :
در این حالت ، مالک علیه کسی که به زور و اجبار در ملکش اقدام به بهره برداری نموده ، اعلام جرم می نماید و با در دست داشتن سند مالکیت ، و ارائه آن به دادگاه ، شکایت کیفری را مطرح می کند.
نکات مهم :
در این تصرف ، شکایت کننده باید حتما سند مالکیت خود را ارائه نماید تا بتواند شکایت را در مسیر درست رسیدگی د قرار دهد.
به همین دلیل است که دعوای از لحاظ کیفری در ملک مشاعی پذیرفته نمیشود. زیرا در ملکی که دارای چند شریک است ، شریکان هم دارنده سند به نسبت سهم خود هستند.
دعوای کیفری علیه آنها در دادگاه پذیرفته نمیشود و به اصطلاح قرار عدم استماع دعوی صادر می گردد.
این جرم ، جرمی مستمر است به این معنی که اگر حتی زمان زیادی هم از تصرف به زور و از روی دشمنی طرف مقابل شما بگذرد ، باز هم از لحاظ شکایت ، شما می توانید هر زمان که بخواهید اقدام نمایید .
اگر دعوای مالکیت مطرح نمودید باز هم می توانید دعوای تصرف عدوانی کیفری ،مطرح کنید.
رسیدگی به دعوای تصرف عدوانی ، فوری انجام می شود و در اصطلاح به آن (رسیدگی خارج از نوبت )می گویند .
تصرف عدوانی حقوقی :
در نوع حقوقی بایستی تنظیم دادخواست صورت گیرد ، به این نحو که شخص درخواست کننده نیازی ندارد ، که سند مالکیت داشته باشد ، تا نتیجه مطلوب را بگیرد.
و فقط باید مدارکی را به دادگاه بدهد که نشان می دهد ایشان از ملک استفاده می کرده است ، و الان شخصی با زور و اجبار به ملکش وارد شده و دارد از ملک استفاده می کند .
در اصطلاح حقوقی گفته می شود سه رکن اساسی دعوای تصرف عدوانی از نظر حقوقی چیست؟
سه رکن لازم برای اثبات نوع حقوقی چیست ؟
1-سبق تصرف خواهان :
خواهان سابقه استفاده از ملک را داشته باشد.
2-لحوق تصرف خوانده:
خوانده در ملک حاضر باشد.
3-عدوانی بودن تصرف خوانده:
بدون رضایت مالک ، متصرف در ملک شده باشد .
نکات مهم دعوای تصرف عدوانی حقوقی :
اگر دادخواست مالکیت روی ملکی بدهیم و بعد از آن هم تصمیم به طرح دادخواست بنماییم ، دادگاه دعوای ما را نمی پذیرد و در اصطلاح حقوقی می گویند ، قرار عدم استماع صادر شده است .
نکته دیگر اینکه ، در نوع حقوقی ، اگر مالک مانع استفاده مستاجر از مورد اجاره گردد ، مستاجر، می تواند علیه مالک ، دعوای تصرف عدوانی مطرح نماید .
اگر ملکی مشترک بین چند نفر باشد (مشاع) و یکی از شریک ها بدون اجازه دیگر شرکاء اقدام به استفاده از ملک نماید ، دیگر شرکاء می توانند دعوای تصرف عدوانی مطرح نمایند
اما لازم ا ست ابتدا اظهار نامه ای در این خصوص تنظیم شود و بعد دادخواست داده شود.
نکته دیگر اینکه پس از قطعیت حکم توسط اجرای احکام ، حکم رفع تصرف عدوانی ، حقوقی اجرا می گردد. یعنی باید تمام مراحل رسیدگی در دادگاه انجام شود و وقتی حکم به مرحله اجراء رسید ، می توان حکم را در عمل اجراء کرد.
لازم به ذکر است که دعوای تصرف عدوانی حقوقی فوری رسیدگی می شود و نوبت دهی های ، معمول ، که بعضا طولانی هم هستند را ندارد و در اصطلاح حقوقی گفته می شود رسیدگی خارج از نوبت است .
دعوای تصرف عدوانی حقوقی ، جزء دعاوی غیر مالی محسوب می گردد .
